به گزارش روابط عمومی پژوهشکده مجمع الفکرالاسلامی، نشست علمی عرضه حدیث بر قرآن از سلسله نشست های السنه الشریفه با حضور اساتید و پژوهشگران و با ارائه محمد مرادی، متخصص تفسیر قرآن و حدیث شامگاه امروز 3 اردیبهشت ماه 1398 در مؤسسه مجمع الفکر الاسلامی قم برگزار شد.
در این نشست، مرادی با بیان این که در منابع اسلامی برخی احادیث عرضه شده بر قرآن آمده است، گفت: 57 حدیث در کل منابع اسلامی آمده که 31 مورد در منابع شیعی، 20 مورد در منابع سنی و 6 مورد در منبع زیدیه ذکر شده که البته باید گفت که بخش بزرگی از احادیث مربوط به شخص پیامبر اکرم(ص) است.
وی افزود: در میان علمای شیعه احادیث عرضه شده بر قرآن تلقی و قبول شده اند ولی غالب علمای اهل سنت با توجه به این که در منابع کهن اهل سنت آمده عرضه حدیث بر قرآن را تلقی و قبول نمی کنند و قائل بر این هستند که احادیث خود در کنار قرآن هستند و نیاز نیست بر یکدیگر عرضه شوند.
این استاد دانشگاه عرضۀ حدیث بر قرآن را یکی از راه های اعتبارسنجی حدیث دانست و بیان داشت: این روش، در حقیقت سنجۀ متن و محتوای حدیث با کلام خدا است و به عکس بسیاری از روش های معمول و پیشنهادی در مطالعات حدیثی و رجالی، از خود حدیث بر آمده است.
وی ادامه داد: روایات فراوانی در منابع حدیثی اسلامی وجود دارد که در آنها توصیه شده است، حدیث را به قرآن عرضه کنید و موافق آن را بپذیرید و مخالف با کتاب خدا را رها کنید.
مرادی با بیان این که حدیث، با مشکلات قابل توجهی از جمله دسّ، جعل، تحریف و تغییرات احتمالی دیگر مواجه است، و روایات عرضه در واقع پیش بینی چنین اتفاقات تلخی در حدیث و به عکس مصونیت کتاب خدا از آنها است، خاطرنشان کرد: به رغم این مشکلات، گذشت زمان و رشد و گسترش دانش های اسلامی و شکل گرفتن نظام فکری در عرصه های گوناگون، استقبال عملی از عرضۀ حدیث با تردید مواجه شده و کمرنگ گردیده است.
وی با اشاره به این مطلب که شاید امروزه، تأکید بر عرضه حدیث، به معنای دگراندیشی تلقی شود و پیامدهایی هم در بر داشته باشد، گفت: واقعیت این است که به رغم مشکلات مورد تأیید در حدیث، اما عرضه، رمق چندانی ندارد.
متخصص تفسیر قرآن و حدیث ادامه داد: این اتّفاق، شاید تازگی نداشته و محصول یک تجربه دین شناسی و اسلام شناسی باشد ولی شکل گیری این سنّت دینی و دشواری های عرضه و دستاورد احتمالی متفاوت عرضه حدیث و پیچیدگی های آن، و عنصر قرائت و تفسیر بشری متن و روشن نبودن ساز وکار و یکنواخت نبودن متن قرآن و وجود تفاوتهای جدی در آیات و تأویل پذیری آن، از جمله علل چنان بیرمقی و رواج نیافتن و سنت نشدن عرضۀ حدیث است.
وی تصریح کرد: از سوی دیگر نیز بی رونقی عرضۀ حدیث، و تنها به شنیدن و بسنده کردن به مباحثی تقریباً نظری در اخبار متعارض در برخی از علوم اسلامی، رواج حدیث و اخباری گری را در پی داشته و گویندگان و سخنرانان مذهبی و کسانی که دستی در تبلیغ دین دارند، اما حظی از دانش لازم را ندارند، هر چه دلخواهشان است به نام حدیث رواج می دهند و بازار حدیث بسی داغ و احیانا مطالب سست و بی بنیاد، به عنوان چشمگیر است.